Hippodrome at Constantinople. Shewing the obelisk, the Spiral Delphic Pilar upon the right, together with the sumptuous Mosque of Sultan Ahmed, &c.
Travels in various countries of Europe, Asia and Africa by Edward Daniel Clarke LL.D. Cambridge, printed at the University Press by R. Watts for T. Cadell and W. Davies, Strand London.
Άποψη του Ιππόδρομου της Κωνσταντινούπολης. Στα αριστερά διακρίνεται ο ναός της Αγίας Σοφίας, κέντρο και δεξιά ο αιγυπτιακός οβελίσκος του Θεοδοσίου και πίσω από αυτόν το τζαμί του σουλτάνου Αχμέτ Α' ("Μπλε Τζαμί"), ενώ δεξιά στο ύψος της στέγης του μικρού σπιτιού η αναθηματική στήλη των όφεων.
ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΕΣ|ΕΚΚΛΗΣΙΑ|ΤΖΑΜΙ|ΜΝΗΜΕΙΑ|ΟΘΩΜΑΝΙΚΗ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ
1813
Οθωμανική Αυτοκρατορία
Κωνσταντινούπολη
Ιππόδρομος (Ατ Μεϊντανί)
αναθηματική στήλη των όφεων, ναός Αγίας Σοφίας, αιγυπτιακός οβελίσκος Θεοδοσίου, τζαμί Αχμέτ Α' (μπλε τζαμί)
52
2
s013
Preaux
Laetitia Byrne
T. Cadell & W. Davies, Strand London
Book page
O Ιππόδρομος της Κωνσταντινούπολης βρίσκεται στο νοτιοδυτικό άκρο του ευρύτερου περιβόλου του Μεγάλου Παλατιού προς την πλευρά της θάλασσας. Θεμελιώθηκε στις αρχές του 3ου αι. μ. Χ. από τον αυτοκράτορα Σεπτίμιο Σεβήρο κατά την επέκταση της επαρχιακής πόλης Βυζάντιον. Ο Μέγας Κωνσταντίνος μετά τη μεταφορά της ρωμαϊκής πρωτεύουσας στη νέα πόλη, τον επεξέτεινε και διακόσμησε τη σπίνα, τον κεντρικό διάδρομο του Ιπποδρόμου, με οβελίσκους, κίονες και αγάλματα από την Αίγυπτο, τη Ρώμη και την Ελλάδα. Από αυτά σώζονται ο Αιγυπτιακός οβελίσκος, η αναθηματική Στήλη των Όφεων από τους Δελφούς και ο κτιστός οβελίσκος του Κωνσταντίνου του Πορφυρογέννητου (ή Χάλκινη Στήλη). Μέρος του διακόσμου του σταδίου ήταν, επίσης, και η στήλη με τα τέσσερα χάλκινα επιχρυσωμένα άλογα που αφαίρεσαν οι σταυροφόροι κατά την Ά Άλωση της πόλης το 1204 και σήμερα κοσμούν την πρόσοψη της εκκλησίας του Αγίου Μάρκου στη Βενετία. Η τουρκική ονομασία της περιοχής του Ιπποδόρομου είναι At Meydani (Ατ Μεϊντανί) που σημαίνει "πλατεία των ίππων". Ο μονολιθικός αιγυπτιακός οβελίσκος που κοσμεί το κέντρο του Ιπποδρόμου της Κωνσταντινούπολης πάνω σε μαρμάρινη βάση κοσμημένη με πρόστυπα ανάγλυφα, χρονολογείται στα 1490 περίπου π. Χ. κατά την περίοδο της εξουσίας του Φαραώ Τούθμωση Γ’ και είναι κατασκευασμένος από ροζ γρανίτη. Μεταφέρθηκε από το ναό του Καρνάκ στο Λούξορ στην Κωνσταντινούπολη και στήθηκε από τον αυτοκράτορα Θεοδόσιο Α' το 390 μ. Χ. ως τιμητική στήλη εις ανάμνηση των πολεμικών κατορθωμάτων του. Εκτιμάται ότι ο οβελίσκος στην αρχική του μορφή είχε ύψος πάνω από 30 μέτρα ύψος και ζύγιζε 400 τόνους, αλλά είτε έσπασε είτε τεμαχίστηκε κατά τη μεταφορά του από την Αίγυτπο. Η ονομασία Μπλε Τζαμί που έχει δοθεί στοΤζαμί του σουλτάνου Αχμέτ Α’ οφείλεται στον υπέροχο εσωτερικό διάκοσμο του ναού με πλακάκια Ιζνίκ. Η ανοικοδόμηση του τζαμιού στο συγκεκριμένο σημείο, στην άλλη πλευρά του Ιπποδρόμου σε σχέση με την Αγία Σοφία και δυτικά της, αποδίδεται στην επιθυμία του σουλτάνου να ξεπεράσει το αρχιτεκτονικό αριστούργημα του Ιουστινιανού. Την επιθυμία του ανέλαβε να ικανοποιήσει ο αρχιτέκτονας Μεχμέτ Αγάς, ο οποίος εξετέλεσε την αποστολή του μεταξύ των ετών 1609 – 1616. Η αναθηματική Στήλη των Όφεων αφιερώθηκε από τις συμμαχικές πόλεις – κράτη στο μαντείο των Δελφών έπειτα από τη νίκη τους στις Πλαταιές έναντι των Περσών το 479 π. Χ., νίκη που έβαλε τέλος στην περσική απειλή και στους μηδικούς πολέμους, και μεταφέρθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 324 μ. Χ. με διαταγή του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου. Αποτελούνταν από ένα ορειχάλκινο σύμπλεγμα τριών φιδιών που σχημάτιζε στήλη, με τα κεφάλια των φιδιών να στηρίζουν χρυσό τρίποδα. Το ανάθημα τοποθετήθηκε δίπλα στο ναό του Απόλλωνα στους Δελφούς, ενώ στη βάση του χαράχθηκαν τα ονόματα των πόλεων – κρατών που συνασπίστηκαν ενάντια στους Πέρσες (τριάντα μία στο σύνολο). Τα χρυσά μέλη του αναθήματος είτε αφαιρέθηκαν από τους Βυζαντινούς σε μία προσπάθεια να συγκεντρώσουν χρήματα για να οχυρώσουν την πόλη μπροστά στον κίνδυνο της Δ’ Σταυροφορίας το 1204 είτε λαφυραγωγήθηκαν από τους ίδιους τους σταυροφόρους και κατέληξαν στο χυτήριο. Τα κεφάλια των όφεων παρέμεναν στη θέση τους ως τα τέλη του 17ου – αρχές του 18ου αιώνα, βάσει χαρακτικών της περιόδου που τα αναπαριστούν.
5917
