Vue de la place At-meїdan (Hippodrôme).
Voyage pittoresque de la Grèce. Tome second. IIe. partie. A Paris. J. J. Blaise Libraire. M. DCCC. XXII.
Άποψη του Ιππόδρομου της Κωνσταντινούπολης, όπου είναι συγκεντρωμένος κόσμος. Στα αριστερά ο ναός της Αγίας Σοφίας και στο κέντρο (προοπτικά στη σειρά) ο αιγυπτιακός οβελίσκος του Θεοδοσίου, η αναθηματική στήλη των όφεων και ο κτιστός οβελίσκος του Κωνσταντίνου Ζ' Πορφυρογέννητου.
ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΕΣ|ΤΟΥΡΚΟΙ|ΕΚΚΛΗΣΙΑ|ΜΝΗΜΕΙΑ|ΟΘΩΜΑΝΙΚΗ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ|ΠΛΑΤΕΙΕΣ|ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΠΛΗΘΟΥΣ
1822
Οθωμανική Αυτοκρατορία
Κωνσταντινούπολη
Ιππόδρομος (Ατ Μεϊντανί)
κτιστός οβελίσκος Κωνσταντίνου Ζ' Πορφυρογέννητου (Χάλκινη Στήλη), ναός Αγίας Σοφίας, αιγυπτιακός οβελίσκος Θεοδοσίου, αναθηματική στήλη των όφεων
52
2
s016
Hilair, Choiseul-Gouffier
J. Mathieu
J. J. Blaise Libraire
Book page
Ο κόμης Marie-Gabriel-Florent-Auguste de Choiseul-Gouffier (1752 – 1817) συνδύαζε την αγάπη για τον κλασικό πολιτισμό και τα γράμματα με τη σταδιοδρομία στον πολιτικό στίβο. Από νεαρή ηλικία, μαθητής ακόμη στο Κολλέγιο Harcourt, ανέπτυξε μεγάλο ενδιαφέρον για τις κλασικές αρχαιότητες, ενώ το 1776 σε ηλικία 24 ετών ταξίδεψε για πρώτη φορά στον ελλαδικό χώρο. Με συνεπιβάτες και συνοδοιπόρους άλλους περιηγητές, ζωγράφους και αρχιτέκτονες, ο Choiseul-Gouffier επισκέφθηκε την Πελοπόννησο, τα νησιά του Αιγαίου και τη Μικρά Ασία καταγράφοντας τις ταξιδιωτικές εντυπώσεις του και συλλέγοντας πληροφορίες για την κατάσταση στη Μεσόγειο σε σχέση με τα συμφέροντα της ρωσικής αυτοκρατορίας. Με την επιστροφή του στη Γαλλία εξέδωσε τον πρώτο τόμο των περιηγητικών του αναμνήσεων "Voyage pittoresque de la Grèce", ο οποίος γνώρισε μεγάλη επιτυχία, γεγονός που βοήθησε τόσο την ακαδημαϊκή, όσο και την πολιτική του καρίερα. Το 1782 εξελέγη μέλος της Ακαδημίας Επιγραφών και Καλών Τεχνών (Académie des Iscriptions et Belles – Lettres), την επόμενη χρονιά μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας, ενώ το 1784 ανέλαβε πρεσβευτής στην Κωνσταντινούπολη, θέση στην οποία παρέμεινε ως την πτώση της γαλλικής μοναρχίας επτά χρόνια αργότερα. Κατά τη διάρκεια της θητείας του επισκέφθηκε την πόλη των Αθηνών, αποσπώντας μάλιστα φιρμάνι απο το Σουλτάνο που του επέτρεπε να αφαιρέσει και να οικειοποιηθεί αρχιτεκτονικά μέλη και γλυπτά από την Ακρόπολη. Στα αποκτήματά του συμπεριλαμβάνονται μέρος της ζωφόρου του Παρθενώνα, μαρμάρινος ανδριάντας του Ρωμαίου αυτοκράτορα Μάρκου Αυρήλιου και άγαλμα του Απόλλωνα. Το ξέσπασμα της Γαλλικής Επανάστασης τον βρήκε στην Κωνσταντινούπολη, από όπου αρνούνταν να φύγει φοβούμενος την εκτέλεση. Εν τέλει, το 1792 κατέφυγε στη Ρωσία, όπου ανέλαβε τη διεύθυνση της Ακαδημίας Τεχνών και Βασιλικών Βιβλιοθηκών και ανέπτυξε στενή φιλία με την αυτοκράτειρα Μεγάλη Αικατερίνη, η οποία του παραχώρησε εκτάσεις γης στη Βαλτική (σημερινή Λιθουανία). Στη Γαλλία της Πρώτης Αυτοκρατορίας επέστρεψε το 1802, εκμεταλλευόμενος την αμνηστεία που παραχώρησε σε μέλη της αριστοκρατίας ο Ναπολέων και δημοσίευσε το 1809 το πρώτο τεύχος του δεύτερου τόμου του έργου του "Voyage pittoresque de la Grèce" (το δεύτερο μέρος του δεύτερου τόμου εκδόθηκε μετά το θάνατό του). Με την παλινόρθωση της δυναστείας των Βουρβώνων το 1822 ορκίστηκε Υπουργός και ανέκτησε τη θέση του στην Ακαδημία. O Ιππόδρομος της Κωνσταντινούπολης βρίσκεται στο νοτιοδυτικό άκρο του ευρύτερου περιβόλου του Μεγάλου Παλατιού προς την πλευρά της θάλασσας. Θεμελιώθηκε στις αρχές του 3ου αι. μ. Χ. από τον αυτοκράτορα Σεπτίμιο Σεβήρο κατά την επέκταση της επαρχιακής πόλης Βυζάντιον. Ο Μέγας Κωνσταντίνος μετά τη μεταφορά της ρωμαϊκής πρωτεύουσας στη νέα πόλη, τον επεξέτεινε και διακόσμησε τη σπίνα, τον κεντρικό διάδρομο του Ιπποδρόμου, με οβελίσκους, κίονες και αγάλματα από την Αίγυπτο, τη Ρώμη και την Ελλάδα. Από αυτά σώζονται ο Αιγυπτιακός οβελίσκος, η αναθηματική Στήλη των Όφεων από τους Δελφούς και ο κτιστός οβελίσκος του Κωνσταντίνου του Πορφυρογέννητου (ή Χάλκινη Στήλη). Μέρος του διακόσμου του σταδίου ήταν, επίσης, και η στήλη με τα τέσσερα χάλκινα επιχρυσωμένα άλογα που αφαίρεσαν οι σταυροφόροι κατά την Ά Άλωση της πόλης το 1204 και σήμερα κοσμούν την πρόσοψη της εκκλησίας του Αγίου Μάρκου στη Βενετία. Η τουρκική ονομασία της περιοχής του Ιπποδόρομου είναι At Meydani (Ατ Μεϊντανί) που σημαίνει "πλατεία των ίππων". Ο μονολιθικός αιγυπτιακός οβελίσκος που κοσμεί το κέντρο του Ιπποδρόμου της Κωνσταντινούπολης πάνω σε μαρμάρινη βάση κοσμημένη με πρόστυπα ανάγλυφα, χρονολογείται στα 1490 περίπου π. Χ. κατά την περίοδο της εξουσίας του Φαραώ Τούθμωση Γ’ και είναι κατασκευασμένος από ροζ γρανίτη. Μεταφέρθηκε από το ναό του Καρνάκ στο Λούξορ στην Κωνσταντινούπολη και στήθηκε από τον αυτοκράτορα Θεοδόσιο Α' το 390 μ. Χ. ως τιμητική στήλη εις ανάμνηση των πολεμικών κατορθωμάτων του. Εκτιμάται ότι ο οβελίσκος στην αρχική του μορφή είχε ύψος πάνω από 30 μέτρα ύψος και ζύγιζε 400 τόνους, αλλά είτε έσπασε είτε τεμαχίστηκε κατά τη μεταφορά του από την Αίγυπτο. Η αναθηματική Στήλη των Όφεων αφιερώθηκε από τις συμμαχικές πόλεις – κράτη στο μαντείο των Δελφών έπειτα από τη νίκη τους στις Πλαταιές έναντι των Περσών το 479 π. Χ., νίκη που έβαλε τέλος στην περσική απειλή και στους μηδικούς πολέμους, και μεταφέρθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 324 μ. Χ. με διαταγή του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου. Αποτελούνταν από ένα ορειχάλκινο σύμπλεγμα τριών φιδιών που σχημάτιζε στήλη, με τα κεφάλια των φιδιών να στηρίζουν χρυσό τρίποδα. Το ανάθημα τοποθετήθηκε δίπλα στο ναό του Απόλλωνα στους Δελφούς, ενώ στη βάση του χαράχθηκαν τα ονόματα των πόλεων – κρατών που συνασπίστηκαν ενάντια στους Πέρσες (τριάντα μία στο σύνολο). Τα χρυσά μέλη του αναθήματος είτε αφαιρέθηκαν από τους Βυζαντινούς σε μία προσπάθεια να συγκεντρώσουν χρήματα για να οχυρώσουν την πόλη μπροστά στον κίνδυνο της Δ’ Σταυροφορίας το 1204 είτε λαφυραγωγήθηκαν από τους ίδιους τους σταυροφόρους και κατέληξαν στο χυτήριο. Τα κεφάλια των όφεων παρέμεναν στη θέση τους ως τα τέλη του 17ου – αρχές του 18ου αιώνα, βάσει χαρακτικών της περιόδου που τα αναπαριστούν. Ο κτιστός οβελίσκος του Κωνσταντίνου του Πορφυρογέννητου (ή Χάλκινη Στήλη) βρίσκεται στη νότια πλευρά του Ιπποδρόμου της Κωνσταντινούπολης και έχει ύψος 32 μέτρα. Χρονολογείται στο 10ο μ. Χ. αιώνα και, συγκεκριμένα, την εποχή της βασιλείας του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου Ζ’ του Πορφυρογένητου. Βάσει της παράδοσης, ο οβελίσκος ήταν διακοσμημένος με επίχρυσες χάλκινες πλάκες που αναπαριστούσαν στρατιωτικές νίκες του Βασιλείου Α’, παππού του Κωνσταντίνου του Πορφυρογέννητου και ιδρυτή της βυζαντινής δυναστείας των Μακεδόνων. Οι πλάκες αυτές θρυλείται ότι λαφυραγωγήθηκαν από τους σταυροφόρους κατά την Α’ Άλωση της Πόλης και ότι κατέληξαν στο χυτήριο. Οι εκτεταμένες φθορές στις πέτρες του οβελίσκου αποδίδονται στους νεαρούς γενίτσαρους που συνήθιζαν να σκαραφλώνουν πάνω του για να αποδείξουν τη γενναιότητά τους.
5931
